slav Petrov
Yvonne van Osch
Varia #2
Bewerking van
artikel over suïcidaliteit
Suïcidale
jongeren in Amsterdam Noord
Opgroeien kan ondraaglijk zijn. Zo blijkt ook in Amsterdam Noord, waar
jeugdartsen van de GGD regelmatig jongeren met een doodswens
tegenkomen. Wie zijn die jongeren? Waarom willen ze niet meer? En wat
is het antwoord van de hulpverlening?
Gepost
door Yvonne van Osch op 12 januari 2016
De Breehornstraat in Nieuwendam, een typisch
volkswijk van Amsterdam Noord. Foto van A. Bakker.
Denken aan dood en sterfelijkheid hoort een beetje bij de
puberteit. Maar het kan ook ineens goed menens zijn. Sommige kinderen
raken zo moedeloos van constante stress of het gevoel te falen, dat ze
niet meer verder willen leven.
Voor een artikel in de nieuwsbrief van het programma
Suïcidepreventie van de GGD Amsterdam sprak ik jeugdarts
Calixte Veerman. Zij kent in Amsterdam Noord veel gezinnen met
problematiek dwars door het hele spectrum van ziekte, werkloosheid,
verslaving en schulden tot huiselijk geweld en vechtscheidingen. Zo fel
en onverzettelijk het ene kind zich staande houdt in zulke gezinnen,
vertelt ze, zo vertwijfeld raakt het andere. Het ligt maar net aan de
persoonlijkheid van het kind, naast beschermende factoren zoals het
hebben van enkele goede, betrouwbare contacten en de mogelijkheid voor
het kind om zich te uiten.
Genderdysforie
Enkele keren per jaar ziet de jeugdarts jongeren met serieuze
zelfmoordgedachten. Belastende thuissituaties vormen vooral bij
vmbo-leerlingen de achtergrond. Op de havo en het vwo zit de pijn vaak
meer van binnen. Zeker bij hoogbegaafde kinderen komt relatief veel
GGZ-problematiek voor, aldus Veerman, zoals aandoeningen in het
autistisch spectrum of persoonlijkheidsstoornissen. Deze jongeren
leggen de lat hoog voor zichzelf en raken makkelijk gefrustreerd of
over hun toeren.
Het meest maakt de jeugdarts in Amsterdam Noord suïcidaliteit
echter mee in relatie tot andersgeaardheid en genderdysforie (onbehagen
over het biologisch geslacht). Vooral bij niet-westerse allochtonen is
dat een groot taboe.
De GGD Amsterdam heeft suïcidepreventie tot speerpunt
verklaard. Screening met vragenlijsten in het tweede en vierde jaar van
het voortgezet onderwijs helpt zelfmoordgedachten snel te signaleren en
bespreekbaar te maken. Aansluitend hierop zijn er zorgpaden ontwikkeld
waarin de voorkomende problematiek aan een aantal stappen wordt
gekoppeld.
Niet altijd hoeft zware therapie te worden ingezet, zegt Veerman. Een
genderdysfore jongen die zij kent, heeft steun gezocht bij
Facebookvrienden. Herkenning via boeken of documentaires kan veel
helpen. Spirit heeft Romeo & Julia, een traject voor het
ontwikkelen van seksuele weerbaarheid. Sommigen leren zichzelf
accepteren door op toneel te gaan.
Haperingen in preventie
Toch is een oplossing zelden enkelvoudig. Complexe gezinsproblematiek
verlangt uiteraard interventie op meerdere leefgebieden tegelijk. Het
is zinloos een kind naar therapie te sturen als daarnaast niets gedaan
wordt aan een onleefbare thuissituatie.
De huidige Amsterdamse Ouder- en Kindteams hebben veel exertise en
directe verwijsmogelijkheden in huis, maar het kan nog een stuk beter
als het om preventie gaat, vindt Calixte Veerman. Denk aan die
multiproblemgezinnen met ellende tot aan het plafond. Hoe komen die
mensen zover? Wie helpt hen als daar niet toevallig iemand aanbelt,
zoals zij? Je hebt soms het gevoel dat resultaten te sterk afhangen van
de inzet en doortastendheid van individuele hulpverleners.
Dit is een bewerking van het artikel dat ik schreef voor de nieuwsbrief
#5 van het programma Suïcidepreventie van de GGD Amsterdam
Het aantal jongeren
met depressieve gevoelens en
zelfmoordgedachten is in coronatijd nog dramatisch gestegen en de
wachtlijsten voor gespecialiseerde hulp zijn verder gegroeid.
@ease heeft geen wachtlijst. Het is gratis en je kunt zo naar binnen
lopen in een van de vestigingen in Amsterdam, Heerlen, Groningen,
Leeuwarden, Leiden, Maastricht of Rotterdam.
Zit je ergens
mee? Erover praten helpt! Bij @ease kun je gewoon
binnenlopen of chatten: anoniem, zonder afspraak en gratis. @ease is er
speciaal voor jongeren van 12 tot 25 jaar
Tekstbureau
Yvonne van Osch
Binnenkadijk
117, 1018 ZE Amsterdam
opschrift@tip.nl
| 06-37313100