Vandaag een relaxed dagje, dachten we. De hondenbeet van Jet was rondom
helemaal blauw en groen, twee gaten aan de onderkant met daarboven
sporen van tien centimeter, drie kleinere gaatjes aan de bovenkant. Je
zag hoe ver het beest zijn bek had opengesperd, zeker twintig
centimeter. Jammer dat ik geen foto mag laten zien... het was
indrukwekkend.
Mount Korab
We reden naar Radomirë, een
uur uit Peshkopi, om de trails te verkennen aan de voet van en naar
Mount Korab, de hoogste berg op Albanees grondgebied (2764 mtr). Het
was een heel bochtige en steile weg, over het algemeen goed, maar hier
en daar met schade van gebroken asfalt, mogelijk door
aardverschuivingen, die was hersteld. Je zag ook wel veel keermuren die
al geheel
waren opgevuld met naar beneden gerolde stenen, hier en daar lagen ook
hopen op de weg.
Na een tijd in de mist stegen
we boven het wolkendek uit, wat een prachtig gezicht was.
Uitzicht over de wolken
In Radomirë,
achter Hotel Radomira
High Scardus trail
Radomirë viel een beetje tegen. Ik had gedacht aan zo'n gezellige
plek met kleinschalig toerisme waar je het tikken van wandelstokken
hoort en mensen ziet die vol ontzag naar boven staan te kijken. Hier
niets van dat al. Een klein lint met een moskee en huizen, en twee
hotels met lege terrassen. Geen koffie, sorry sorry, er was geen
stroom. Wel bleken er gemarkeerde wandelpaden vandaan te lopen, naar de
top van de Korab en ook verder, naar Rabdisht en Çerjan, waar we
gisteren waren. Het traject was deel van de High Scardus Trail,
een route van 20 etappes door de westerlijke Balkans.
Het begin van de route
naar en over de top van de Korab, het bruggetje was net gemaakt
Witte keienpad
Ook was er een pad naar het Zwarte Meer, Liqeni i Zi, dat bij de moskee
begon. Het was over de hele lengte voorzien van witte keien. Het zag er
mooi uit en was handig als markering, maar een crime om overheen te
lopen. Wie had dat bedacht? Zwitserse en Oostenrijkse weldoeners,
hoorden we later, die iets wilden doen voor het toerisme in het ruige
Albanië. Had heel veel geld gekost, maar de dorpelingen hadden er
niets aan, want het vee liep liever naast het pad en de paarden hadden
er heel veel moeite mee.
Prullenbakjes
Mooi was de route wel, gelardeerd met groene prullenbakjes, heel
optimistisch, en halverwege een leuk zitje van stammetjes.
Onderweg langs het
witte keienpad
Prachtige prullenbakken, sommige met water erin
Het zitje
Liqeni i zi
Liqeni i Zi
Het zwarte meer was meer een groen meer, helder, mooi,
met kikkertjes, tussen de dennenbomen waar zo te zien weleens een
vuurtje werd gemaakt. Dus mooi, maar ja.. ook wel wat rustica vonden
wij, een beetje opgelegd. Niet het echte werk.
Terug in Radomirë,
een imker en rechts Habil voor Hotel Radomira, dat hij met zijn
ouders runt
Habil
Terug beneden raakten we in gesprek met Habil (24), de mede-eigenaar
van Hotel Radomira, die daar met bevlogen ijver de tuin aan het bewerken was. Hij
had ons al eerder aangesproken in een onmiskenbaar Brits accent. Op
onze vragen vertelde hij wat een onzin het was, dat witte keienpad. Dat het alleen
maar voor de toeristen was, een soort paradepaadje. En dat de mensen
zoveel meer geholpen zouden zijn geweest met een goede afvalverwerking.
Voor ons doen ze niets, zei hij, overigens niet bitter maar eerder
strijdbaar (dus doen wij het zelf).
Hij liet ons de kamers van het hotel zien: heel mooi, degelijk en
compleet, met een plankje voor douchespullen en sommige met
nachtverlichting. Helaas geen droge zone. Misschien kun je zo'n ding
neerzetten zodat de mensen het water in het putje kunnen trekken. Nee,
nee, riep hij, dat doen de schoonmaaksters. Ja maar, zei ik, laat maar.
Gesmokkeld naar Engeland
Habil was ontzettend ambitieus. Ook zijn verhaal was weer
indrukwekkend. Hij was op zijn 15de naar Engeland gegaan (zonder het
zijn ouders te zeggen). In the back of a lorry, zei hij, voor 8000
euro. Met mensensmokkelaars dus. Hij had daar al neven zitten, in
Londen, ze hadden foto's gestuurd van zichzelf in mooie kleren en met
dure horloges.
Dat wilde en kreeg hij ook, maar het gaf niet lang voldoening. Na een
paar jaar is hij teruggegaan naar Radomirë en heeft zijn ouders
geholpen het hotel, dat toen zes kamers had, uit te bouwen tot een plek
waar nu dagelijks 60 mensen konden logeren. Dat was in de zomer ook
gebeurd. Veel Tsjechen, Polen, Zwitsers, Engelsen, Duitsers, een enkele
Hollander. Allemaal hikers. Hij vergezelde ze ook wel, of nam hun
bagage mee op zijn paarden.
Zakjes snoep en chips
Terwijl we stonden te praten, kwamen af en toe schoolkinderen langs met
plastic zakken. Lopen ze hier nou heel lief het afval op te rapen?
vroegen we ons nog even hoopvol af. Nee hoor, ze liepen het afval op
straat te vermeerderen. De plastic zakken zaten vol zakjes met snoep en
chips, die ze na het ledigen achter zich lieten vallen.
Habil stond ook zijn hoofd te schudden. De jeugd van tegenwoordig...
They don't care, zei hij. Ze willen naar huis om spelletjes te doen op
hun tablet. Zelf was hij op zijn vijfde, I swear to God, benadrukte
hij, op zijn paard 500 schapen aan het hoeden hierboven. Op zijn
vijfde...
We zaten er in de auto over na te praten. Het beeld dat mensen soms
hebben van Albanezen die naar het buitenland trekken. Drugs,
criminaliteit, jongens die niet willen deugen. Maar hoeveel Habils
zitten daartussen? Jongens die juist wél willen deugen.
Gratis pleisters
We gingen terug naar Peshkopi om nog even door het stadje te lopen. We
moesten geld halen, pleisters, en ik moest ook wat nieuwe foto's hebben
voor mijn gids. How are you, vroeg een jongen bij de Farmacie waar we
naar binnen liepen. Hij haalde een doosje pleisters uit een la, en toen
we af wilden rekenen, zei hij, no, it's from me. Maar moet jij het dan
straks aan je baas betalen, vroegen wij. De baas is mijn moeder, zei
hij. Zo schattig.
Zicht vanaf het terras
van Hotel Korabi in Peshkopi, rechts straatbeeld van de boulevard
Rruga Tercilio
Kardinali in Peshkopi
Dezelfde straat, naar
het oosten gezien, links achter de bomen de weg naar het badhuis
De toeristeninformatie van Peshkopi
O ja, we waren nog naar de toeristeninformatie geweest,
om zeker te zijn dat hij niet meer bestond eigenlijk. Het bureau was in
2018 net geopend, ze hadden toen keihard op het buitenlands toerisme
ingezet, maar met weinig resultaat naar ik later begreep, want toen ik
de vorige druk aan het updatenwas, bleek het dicht. Een onmogelijke plek ook, een stuk
van de boulevard af, op de eerste verdieping van een gebouw en dan ook
nog achterom, voordat je er überhaupt bent...
Tot mijn grote verrassing was de deur open en werden we zo ongeveer
naar binnen getrokken door opnieuw een man met een duidelijk Brits
accent, die meteen losbarstte in een enorm verhaal over de stad en de
streek. Hij gaf ook een paar nuttige folders met kaartjes mee, het was
een verrassing. Nou maar hopen dat het zo blijft.
Terug naar Rabdisht We waren gisteren in Rabdisht geweest, maar waren niet
verder gekomen dan een zanderig vol parkeerplaatsje bij een schooltje.
Daar hadden we de plaats mee tekort gedaan, begrepen we nu, want
Rabdisht was een van de dorpen in het 100-dorpenprogramma, waarmee de
regering met verbeteringen aan de infrastructuur en uitstraling al
jarenlang leuke dorpen onder de aandacht wil brengen, zo hoorden we van de jongen op de toeristeninformatie.
Rabdisht noemden ze cobblestone-dorp, omdat de steile straatjes van
keien zijn. En ik lees net, in het onverbeterlijke digitale naslagwerk
over cultuur en historie van Robert Elsie, dat de Serven daar in de
onafhankelijkheidsoorlog van 1912 ongelooflijk huisgehouden hebben: 38
huizen en 30 stallen in brand gestoken, 65 mannen afgeslacht met een
bajonet, de zoon van een plaatselijk leider levend in de vlammen
gegooid, schapen, geiten, koeien en paarden meegenomen, een drama.
In eigen drek
Er was weinig van na te voelen in het oude dorp, maar ergens moet de
pijn toch nog wel hebben gezeten. Net als in Moddergat, waar eind 19de
eeuw de halve mannelijke bevolking in de golven verdwenen was. En wij hadden er ons eigen bijna-drama.
We liepen over de schotse en scheve stenen door de steile straatjes.
Hier en daar klonken stemmen, er woonden duidelijk nog meer mensen dan
in Bellovë, maar hier waren
lelijke ijzeren deuren voor de erven geplaatst, je kon nergens naar
binnen kijken. Misschien dat veel mensen in de winter ook naar lager
gelegen oorden ging, zoals op veel plaatsen.
Uit een van de huizen kwam een man naar buiten. Hij begon helemaal te
stralen toen hij ons zag, stak zijn dikke zwarte hand uit om ons te
begroeten. In een donkere stal zagen we een zielig
beest staan soppen in zijn eigen drek. Jouw koe? vroeg ik. Ja, zei hij trots. We liepen
verder tot het einde, waar we een smalle opslagplaats voor
maïskolven vonden.
Een opslagplaats voor
maïs
Een wilde bok
Het was al rond half zes, de zon ging bijna onder. Tijd om naar het hotel terug te gaan, vonden
wij. En toen begon het volgende angstige avontuur, opnieuw uit de hoek
van de viervoetige zoogdieren.
Terwijl we naar beneden liepen hoorden we geluiden
van stemmen en van slaan, beng beng, een beetje mechanisch, het had
iets van houthakken vond Jet, chop chop. Het bleek de vriendelijke
man bij wiens vieze stal we naar binnen hadden staan kijken. Hij stond
met een
strontschep op het hoofd te slaan van een grote geitenbok, zo'n enorm
beest met gedraaide horens. Een paar geitjes stonden erachter, en
daarachter weer een stuk of vijf opgewonden jongetjes.
Hide, hide!
Wat was er gebeurd? We snapten er niets van. Misschien wilde de man het
beest verhinderen bij zijn koe naar binnen te gaan? Het zag er in ieder
geval heel naar uit, dat niet-aflatende geram op die kop, en we wilden
al iets roepen van hou op ofzo, maar nu begonnen de jongetjes naar
ons te roepen. Hide, hide! Kom, kom!
Wat, moesten we erlangs? Hide hide, klonk het nog dringender, dus we
gingen maar. Maar toen we erbij voorbij waren en ik al naar mijn
telefoon greep om een foto te maken van het maffe dorpstafereel, begon
iedereen ineens te schreeuwen en te rennen. De bok was in beweging
gekomen... achter ons aan. Ik vroeg me nog even af of ze niet een grap
uithaalden, maar nee het was echt zo, nu had de bok het op ons voorzien.
Pamplona
We begonnen te rennen, de jongetjes renden voor ons uit. Het leken de
straten van Pamplona wel. Nee nee, hoorde ik Jet jammeren. Had ze net
die hondenbeet overleefd... We keken tijdens het rennen naar
muurtjes waar we achter konden staan, maar er was niets, alleen dat
keienpad met huizen en ijzeren hekken aan weerszijden. We renden een
meter of veertig, vijftig, denk ik, de opwinding was enorm, toen dacht
ik: we moeten zo niet vallen, dan zijn we nog verder van huis. De bok
zat ons echt op de hielen, het was geen grap.
Rustig, zei ik tegen Jet, voorzichtig. Ik dacht: ik draai me om en pak
dat beest bij zijn hoorns en wacht tot er iemand komt. Maar gelukkig, ik hoefde de
held niet uit te hangen. Op dat moment kwam, als uit de hemel gezonden,
een grote kerel met een dikke stok ons tegemoet. En die deed wat ik in
mijn hoofd had gehad. Hij hielde de bok staande en in bedwang. Meteen
een hoop mensen eromheen, en hilariteit, maar een klein jongetje stond
te huilen van de schrik en ook wijzelf hadden wel knikkende knietjes.
We wisten niet hoe snel we weer uit Rabdisht moesten vertrekken.
Na afloop van de
achtervolging. Links de man met stok die ons heeft gered. Links, vóór het springende beest, de wilde bok
En zo kwam een eind aan een weer zo'n typisch Albanees avontuur, dat
uit het niets ontstaat en met een hoop gelach weer overgaat.
Albanië, nooit saai.
