Dinsdag, 15 oktober 2024
Vanmorgen had ik om 6.15 uur met Leo afgesproken in het restaurant, hij
zou me om 6.30 naar boven brengen, naar de weg, waar vandaan ik met
iemand mee zou kunnen rijden. Uiteindelijk werd het 7.45 uur, bij
Qafane Berdolecit vandaan, in een klein vrachtautootje dat
aardappelen vervoerde, samen met twee andere vrouwen en twee mannen. Ik
zat heerlijk, links bij het raam. De
chauffeur,
Aleksis, zette er meteen een flink tempo in en iedereen begon druk met
elkaar te praten, vooral over lek (geld) en punë (zeg poen:
werk) en dan niet op een heel blije of tevreden toon. Het
woord Rama of politiek hoor je zelden vallen. Dat is een andere wereld,
denk ik, de wereld van de rijken die ze het liefst vergeten.
Dictatuur
Volgens Hans Peter en Ueli was Albanië trouwens ook geen
autocratie in wording, zoals ik er de laatste tijd over denk, maar was
het al een regelrechte dictatuur. Ik
zette net de tv aan in het hotel waar ik nu ben en merkte ook dat ik
meteen dacht: gemanipuleerd, nepbeschaving, je zegt maar wat! toen weer
zo'n man in pak in
beeld kwam waarvan de ogen niet klopten met de rest.
In het vrachtautootje
onderweg naar Shkodër (geef mij deze
mannen maar)
Hani i Hotit
Langzaam klom de zon
boven de bergen, waarvan op veel plaatsen grote stukken afgeslagen
waren en die ik eigenlijk in zijn algemeenheid best kaal
vond. Op
verschillende plaatsen liep een paardje
of ezel op de weg en pas bij Hani i Hotit deden de mensen op
de
voorbank hun riem om, waarna ook onmiddellijk controle volgde.
Toen we halverwege koffie dronken, bleef een van de vrouwen in
de auto. Haar man was net overleden, hoorde ik, op 40-jarige leeftijd.
Problem, zei een van de mannen ernstig. Ik snapte niet
waarom ze vanwege dit probleem niet uit de auto kon, maar vroeg maar
niets. Problem was wel genoeg.
Original
Ze hadden langzaam belangstelling voor me gekregen (of hun onzekerheid
overwonnen?) toen ze merkten dat ik een paar woorden Albanees sprak.
Daar kwamen de vragen. Getrouwd? Kinderen? Waar is je man? Eerste keer
Albanië? Een man wees naar mijn grijze haar en vroeg Original?
Die vond ik geweldig. Nee, geverfd, had ik wel willen zeggen, maar
zover strekt mijn woordenschat helaas nog niet.
Vandaag heb ik geoefend
op altijd (gjithmonë), allemaal (vergeten), niemand (ook
vergeten), en nooit (asnjëherë). Kan altijd voor
allemaal van pas komen, zelfs al vergeet je nooit niemand.
Kinderwagenwinkel
in Koplik
De
dierenmarkt
We waren binnen 2,5 uur inclusief pauze in Shkodër, meer
specifiek op de dieren- en groentenmarkt in Maxellarë, waar
behalve de mensen ook de aardappelen werden uitgeladen. Een
groot feest van dierenliefde was het er niet, ze gaan hier met de te
verhandelen dieren
om alsof ze al dood zijn. Als Dier&Recht (een opdrachtgever)
dit toch eens zou zien, dacht ik. Het ergst was de aanblik van een
geit die op zijn zij in de zon lag met bij elkaar gebonden poten. Die
geïmplodeerde paniek, de angst, ik voelde het bijna zelf, het was
niet
om aan te zien.
De aardappelen worden
uitgeladen
Vrolijke dames op
de markt, en een kippenmandje
Ik ging maar weer eens naar mijn stamkroeg Malësia e
Madhë, waar ze trouwens een wc hebben die dan weer de
mensenrechten tart. De baas van Kuka en Xhulie zat sjacherijnig te
kijken achter zijn plastic zak met geld. Xhulie kwam
verhit uit de keuken en pakte meteen mijn houten adelaar van de
koelkast om hem terug te geven. Toen ik zei
dat zij hem mocht hebben - niet vertellen aan Guesthouse InTown
– verdween ze er blij mee naar de keuken.
Moslimbegraafplaats
Ik wilde even op het verwaarloosde kerkhof kijken dat ik eerder in de
bus al had gezien. Värrezat Muslimane Mjedë, had ik gelezen,
begraafplaats voor moslims uit Mjedë (?), een enorm terrein met
scheve
en bemoste stenen, waar tussen de schapen graasden en kraaien
vlogen. Het had veel van een Joods kerkhof,
maar ik heb er helaas helemaal geen informatie over kunnen vinden. Het
was een heel bijzondere plek
De moslimbegraafplaats
In de wijk Rus Maxharr
en op Sheshi Demokracia in Shkodër
Booking
Mijn hotel in Shkodër bleek gesloten, door Booking, zei de
eigenaresse triest, for reasons I cannot tell you. Naar voor haar, maar zelf vond ik het
eigenlijk helemaal goed, want ik had net zitten bedenken dat ik
Shkodër wel zo’n beetje gezien had en liever naar
Tirana zou gaan, waar ik morgen Jetje ga ophalen van het vliegtuig(!).
En zo geschiedde, vanaf het grote plein van de democratie (tuurlijk) in
een luxueuze bus, en achter een schoon raam. In 2 uur
waren we in de westelijke wijk Lapraka van Tirana.
Onderweg over de A1
Een van
de vele afgravingen tussen Lezhë en Laç Het land
van de adelaar
Uit Lapraka vandaan nam ik de stadsbus. Een oude man (ouder dan ik)
stond voor me op, hij kon het niet
aanzien dat ik met tien kilo op mijn rug moest blijven staan. Zo
schattig.
Schemerlicht en lampenkap
Volgde een niet al te plezierige zoektocht naar het guesthouse dat ik
had geboekt: adres onvindbaar, geen receptie maar in plaats daarvan een
hele lijst met aanwijzingen en filmpjes van de host op WhatsApp, veel
data dus ook (ik blijk al bijna 6 van mijn 10 Gb die ik voor onbeperkt
hield, te hebben gebruikt. Dat krijg je als je 's nachts op je wifiloze
hotelkamer drie docu’s achter elkaar gaat liggen kijken), acht
trappen op, een
sleutel die je uit een kluisje moet peuteren enzovoort, maar nu ik me
hier
geïnstalleerd heb is het prima.
En er is iets dat voor Albanië toch wel vrij uniek
is: schemerlicht bij het bed en een lampenkap om de
led-lamp!
Lapraka
Enfin, ik ging natuurlijk niet stil zitten te zitten op die kamer, al
was het misschien beter geweest want dan had ik nu om elf uur niet nog
zitten te
tikken met de laptop op een kussen op mijn benen en een half verrekte
nek.
Het was hartstikke
mooi weer nog steeds, ik moest zeker foto’s gaan maken. In de
stadbus uit Lapraka had ik een grappige mural gezien van Het meisje met
de parel verwerkt tot Het meisje met de Peja (bier) en die wilde ik wel
even vast gaan leggen. Stukje terug over de
Rruga e
Durrësit, dacht ik, en begon te lopen. Voorbij het Zogplein
keek ik bij elk flatgebouw hoopvol om, maar al wat ik zag,
geen meisje. Uiteindelijk bleek het kilometers verderop te zijn, nl
vlakbij
waar ik op de bus was gestapt.
Vajza me Peja (Het
meisje met het biertje) en het nieuwe achter het oude
Rruga Frang Bardhi
Ambulance op de stoep
Toch was het leuk om daar te zijn. Andere sfeer, andere
gebouwen. Maar wat een verkeer daar, op die Rruga Frang Bardhi, de
snelweg naar Elbasan, en
überhaupt, niet normaal. Zelfs binnen de ring scheuren ze met
honderd over de weg als ze de kans krijgen, en maar toeteren en
gassen. Ziekenauto's wurmen zich loeiend en zwaaiend tussen het verkeer
door. Een keer begon er een die er niet door kwam zelfs wild over de
stoep te rijden, een
mevrouw die daar liep kon nog maar net opzij springen. Een andere auto
presteerde het vervolgens nog om achter de ambulance aan te gaan, over
de stoep. Alsof het een vluchtstrook was.
Wat bij ons de fatbike
is, overigens, is hier de elektrische autoped, ze gaan met een rotvaart
langs je heen, al piepend bij wijze van toeter, over de weg, het
fietspad, het voetpad, maakt niet uit.
Altijd, nooit, iedereen, niemand
Ik zie het, het zijn weer mooie baksteentjes van tekst die ik maak.
Teksten die staan, hoop ik. Ik heb vandaag al wel een paar complimenten
gekregen. Bedankt allemaal, dat doet me goed. Af en toe vind ik mijn
gedrevenheid wel wat uit balans in het licht van de
politieke en ecologische ontwikkelingen wereldwijd (ik volg het op
afstand) en schaam
ik me bijna dat dit allemaal zo belangrijk voor me is. Maar dat moet
het zijn, anders lukt het me niet hier zo lang mee bezig te zijn.
Hieronder nog wat indrukken van mijn wandeltocht.
Rruga Durrësit en
Lapraka
Zicht vanaf het
westelijk stadsdeel naar het noorden
Groentverkoper in Parku
Ish Fusha Aviaconit (het vroegere vliegveld)
