Door de zure appel heen bijten? In de Chinese steden Wuhan, Chengdu en Shenzhen weten ze wat dit betekent. Hier staan de fabrieken van Foxconn. Daar werken bij elkaar meer dan 300.000 mensen, meer dan er wonen in de stad Utrecht. De mensen van Foxconn zetten onder andere de iPhone’s en iPad’s van Apple in elkaar. Printplaatjes, draadjes, de batterij. Het schermpje, de afdek, minuscule schroefjes. Je moet heel goed kijken, heel voorzichtig zijn, alles moet precies op zijn plek.

Staan

Omdat het zo precies is, is het ook vermoeiend. Dat kan. Dat mag. Je werkt nu eenmaal niet om uit te rusten. Dat is die zure appel. Maar bij Foxconn gaan ze over de grens. Zo moeten werknemers de hele dag blijven staan. Ze mogen niet praten. Als ze een fout maken, worden ze uitgescholden waar iedereen bij is. En ze verdienen maar 140 euro per maand. Zo weinig, dat ze wel over móeten werken om een normaal loon mee te krijgen. Dus maken ze soms weken van 70 uur, terwijl 36 uur de norm is.

Netten

Dit is nog niet alles. Ze hebben ook geen gewoon huis, maar slapen met hun allen in slaapzalen. Er is geen luxe, geen privacy, geen rust. Als dit mijn leven is, hebben veel werknemers van Foxconn dan ondertussen ook gedacht, laat dan maar zitten. In 2010 sprongen tientallen van hen uit het raam, zeker veertien overleefden het niet. Foxconn vond dat erg. Waarom? Omdat ze geld moesten betalen aan de familie, voor de schade. Foxconn heeft nu netten gespannen rond de fabrieken en de gebouwen met slaapzalen. Dan vallen de mensen niet dood als ze springen.

Detail

Het is triest. Sterker nog, het is een nachtmerrie. En dit soort dingen gebeuren over de hele wereld. De vraag is nu alleen: hoe kan juist Apple met Foxconn zakendoen? Hoe kan Apple uit deze fabrieken zijn spullen halen? Want Apple’s oprichter Steve Jobs, die vorig jaar overleed, was toch zo’n stijlvolle man? Jobs wordt over de hele wereld aanbeden. Omdat hij al die heerlijke speeltjes voor ons tot leven bracht. De vette iPhone, de wonderbaarlijke iPad. Omdat hij dacht aan de schoonheid van elk detail.

Prijs

Niets zag hij over het hoofd, Steve Jobs. Geen stofje, geen vlekje. Maar wel de mishandeling en uitbuiting van 300.000 Chinezen dus. En dat is toch op zijn minst opmerkelijk. Voor een stijlvolle man. Niet dat Jobs de enige is hoor, wat dacht je? Elk bedrijf let op de prijs. Hoe groter de uitbuiting van mensen, hoe goedkoper een fabriek kan werken, hoe goedkoper het product, hoe meer er verkocht wordt. En daar moet je het van hebben als merk. Logisch toch? Je maakt toch gewoon geen kans als alles ook nog eens netjes moet?

Schuldig

Tja. Die vraag moet ieder voor zich beantwoorden. Feit is, dat wij zélf vaak niets weten van de producten die we kopen. Weet jij welk leed er schuilt achter de iPhone in de hand, de hamburger tussen je broodje, de spijkerbroek aan je kont? We willen het misschien ook liever niet weten. Want als we het wisten… dan bleef er niet zoveel meer over wat we zouden kunnen kopen zonder ons schuldig te voelen. En we willen ons niet schuldig voelen. We willen gewoon die mooie spullen.

Wat vind jij?

1. Heb jij een computer, tablet of smartphone? Zo ja, weet je waar hij vandaan komt? Wat er in zit? Hoe hij is gemaakt?
2. Waar let je op als je iets koopt? Wat vind je belangrijk?
3. Zou je het ook kopen als het duurder was, maar wel ‘eerlijker’ gemaakt?
4. Mag je mensen hele dagen op hun benen laten staan, 70 uur per week?
5. Wat niet weet, wat niet deert, is het spreekwoord. Over iets wat je niet weet hoef je je niet schuldig te voelen. Is dat zo?
6. Waar worden mensen hebberig van?
7. Waar word jij hebberig van?
8. Vraag je je vaak af: heb ik dit echt nodig? Hoe kun je die vraag eerlijk beantwoorden? Welke vragen stel je jezelf daarbij nog meer?
9. Wat heb je echt nodig? Waarom?