Zo begint het beroemde gedicht De mus van dichter Jan Hanlo (1912-1969). Twintig keer tjielp en dan etc., dus enzovoort. Is dat mooi? Veel mensen zullen er niet warm of koud van worden. Wat een flauwekul, zullen ze zeggen. Die man had beter een vak kunnen leren. Anderen zullen erom lachen. Hahaha, je moet er maar opkomen! En sommige mensen, ja, sommige mensen zullen er toch even bij stilstaan, als ze het lezen.
Een vogel die almaar tjielp roept, wat kan daar de diepere betekenis van zijn? Om daar iets bij te bedenken moet je je verplaatsen in een vogel. Als vogel denk je niet na over het leven. Je vliegt, je pikt een wurmpje uit de aarde op, je zoekt een partner en zorgt voor nageslacht, jonge vogels. En als die uit het ei kruipen, verzorg je ze.

Wat is daaraan? Als mens moet je er misschien niet aan denken om een vogel te zijn. En toch is die vogel blij. Want hij roept de hele tijd dat vrolijke tjielp. Misschien doet hij dat wel juist omdát hij niet kan denken. Omdat hij geniet van het vliegen. Van de wind onder zijn vleugels, de zon op zijn kop en die lekkere vette wurm in zijn buik.
Heerlijk toch, zo’n leventje! Misschien zouden de mensen ook eens moeten doen zoals deze vogel. Zoiets heeft Jan Hanlo misschien willen zeggen met zijn gedicht. Lieve mensen, maak je niet zo druk, geniet een beetje meer. Zo moeilijk hoeft het niet te zijn.

Poot is dood

Poëzie is tekst met een diepere betekenis. De zinnen van een gedicht willen meer zeggen, of iets anders, dan wat er letterlijk staat. Die zinnen hoeven niet per se heel mooi te zijn. Ze hoeven ook niet per se te rijmen, zoals in een sinterklaasgedicht. Als ze je maar raken van binnen. Daar is poëzie voor bedoeld. Want als het goed is, was de dichter ook geraakt van binnen, voordat hij zijn gedicht schreef. Zó erg, dat hij het met anderen wilde delen. Hij wilde zichzelf dichter bij de anderen brengen. Misschien komt daar het woord dichter wel vandaan. Dicht erbij en dichterbij.

Gedichten kunnen best grappig zijn. En kort. Zoals de beroemde regels: Hier ligt Poot / Hij is dood. Maar dan nog heeft de dichter er waarschijnlijk iets meer mee bedoeld, dan wat er staat. Wat dan? Bijvoorbeeld dit: Poot is dood. Wat kan ik er meer over zeggen? Het is jammer, maar ik voel helemaal niets. Na de dood houdt alles op. Wat een armoedige, nuchtere conclusie.
Je weet het vaak niet precies bij gedichten. Maar je voelt het! Daar gaat het om. En als je het voelt, als een gedicht je iets doet, dan stap je even uit het dagelijks leven, uit de sleur van steeds hetzelfde. Je kijkt ineens anders tegen de dingen aan. Lelijke dingen worden mooier. En wat je stom vindt, wordt misschien eventjes minder belangrijk. Het hóeft niet, maar het kan. En als het gebeurt, dan is het fijn.

J.C. Bloem

De beroemde dichter J.C. Bloem moet het gevoel goed kennen. Hij wandelde eens in de Amsterdamse Dapperstraat. Het was een vieze, natte dag en hij had best chagrijnig kunnen zijn. Maar hij was het niet! Want hij voelde als het ware de zon, die achter de wolken op hem wachtte. En hij stelde zich al voor hoe de zonnestralen door de straten zouden zwiepen. Aan meer hoef ik niet te denken, dacht Bloem. Wat een heerlijk vooruitzicht en wat een heerlijk gevoel! Tenminste, dat zou je kunnen denken. Want later schreef hij dit gedicht:




Wat vind jij?

1. Wat kunnen we leren van Bloem?
2. Wat kunnen we leren van een vogel die almaar tjielp roept?
3. Is het belangrijk om af en toe het dagelijks leven te vergeten?