Over de praktijken van schuldopkopers, interview met
vastgoedjurist Sébert Jacobs
Schulden?
Blijf wakker!
Het
begint met een paar onbetaalde rekeningen… en ineens ligt je
tafel vol vijandige post. Wat moet je doen? ‘Kalm
blijven,’ raadt Sébert Jacobs van Stichting
Mindercasso aan. ‘Advies vragen. En mocht je gedagvaard
worden, ga dan vooral wél naar de rechtbank.’
Gepost
door Yvonne van Osch op 22 arpil 2021
‘Waarom naar de rechtbank? Als je niet op de rechtszaak
verschijnt, zal jouw
kant
van het verhaal ontbreken. De rechter heeft maar een paar
minuten om de zaak te bestuderen. Hij zal bijna als vanzelf de
vordering toewijzen
aan de schuldeisende partij. Die partij heeft dan recht op het geld. En
dat moet jij betalen. Terwijl het misschien niet eens nodig was. Wat
goed is om te weten,’ zegt Sébert Jacobs,
‘is dat
die schuldeiser er juist op hoopt dat je niet komt. Hoe meer
verstekvonnissen namelijk (rechtszaken waar de gedaagde niet
verschijnt), hoe makkelijker het geld bij hem binnenkomt. Het is hun
verdienmodel. In 2019 kwam
bij zo’n 75% van de schuldzaken niemand opdagen.'
Slechts een
enkele rechter neemt geen genoegen met makkelijke verstekvonnissen en
vraagt wel door. Dit is bekend van de Limburgse rechter Harry
Staal, die wat Jacobs betreft een standbeeld verdient. De Raad voor de
Rechtspraak heeft in 2019 wel strengere
eisen voor dagvaarding in het leven geroepen, deze
zijn voor zover de schrijver weet nog niet geëvalueerd
Naar het laagste punt
Jacobs, bedrijfseconoom en –jurist in Rotterdam, deelt zijn
bevindingen over de wereld van schuld en incasso graag een keer met een
groter publiek. Hij kent de wandel van de handel. Geld, ziet hij in
zijn werk, stroomt meestal naar het laagste punt. De vraag is of we ons
daarbij neer moeten leggen. ‘We kunnen er als burgers samen
iets
aan doen,’ zegt hij. ‘We kunnen de macht van grote
partijen
breken. Door zand in hun geoliede machine te strooien.’
In 2016 startte Jacobs met een vriend Mindercasso, gratis
eerste
hulp bij incassoproblemen. ‘Het was in de
kerstvakantie,’
vertelt hij, ‘en we zaten ons te verbazen over berichten dat
een
schuld van 100 euro binnen een half jaar tot het negenvoudige kon
groeien. Toen we erin doken, waren we verbijsterd. Het gemak waarmee
geld verdiend wordt ten koste van schuldenaren. Daar wilden we iets
tegen doen.’
Onzichtbare markt
‘Het gaat hier om een onzichtbare markt,’ zegt
Jacobs,
‘waar ongelooflijk veel geld in omgaat. Wie zijn die spelers
die het op rechtszaken aan laten
komen? Dat zijn vaak niet de oorspronkelijke schuldeisers of de
incassobureaus. Het zijn de partijen die onbetaalde schulden opkopen.
Intrum (een fusie van Intrum Justitia en Lindorff), DirectPay, Hoist,
Arrow, en zo nog een paar. Zij doen zaken met banken en
financieringsmaatschappijen. Met energiebedrijven, telecombedrijven,
grote webwinkels. Allemaal bedrijven die tien- tot honderdduizenden
klanten hebben, velen met openstaande vorderingen. De schuldopkopers
nemen deze vorderingen over, voor een percentage van 50 tot 90%,
afhankelijk van de ouderdom. En vervolgens beginnen ze
een niet-aflatende stroom berichten op de schuldenaren af te
sturen.’
Brief
ontvangen?
‘Door de hoge graad van automatisering kost dit de
schuldopkopers weinig tijd en geld,’ zegt
Sébert Jacobs. ‘Ze stoppen de gegevens in de
computer en
laten deze het werk doen. Brief na brief, mail na mail. Gezichtloos en
zonder emotie. Maar je kunt je voorstellen hoe de berichtenstroom
aankomt. Het gaat vaak om mensen die al diep in de problemen zitten
en misschien het liefst de dekens over hun hoofd trekken. Weer een
nieuwe partij die iets van ze wil. Vordering,
aanmaning? Dagvaarding, beslag? Waar gaat dit over?’
Je
kunt
je voorstellen
hoe zo'n berichtenstroom
aankomt. Het gaat om mensen die al problemen hebben
en misschien het liefst de dekens over hun hoofd trekken. Weer een
nieuwe partij die iets van ze wil. Vordering,
aanmaning? Dagvaarding, beslag? Waar gaat dit over?
Het kan intimiderend zijn, beangstigend zelfs. En verwarrend. Want zoek
je op de websites van Intrum of DirectPay, dan lees
je niet 'Wij willen verdienen aan uw schuld', wat het eerlijke verhaal
zou zijn, maar 'Brief ontvangen? Geen nood. Wij zijn er om u te
helpen'.
De reviews spreken boekdelen. Helpen? Hoe dan, als ze de telefoon niet
opnemen of je eindeloos in de wacht laten staan? ‘Als ze je
al
willen helpen,’ zegt Jacobs,
‘dan is het
om je jouw schuld aan hen te laten betalen. Met betalingsregelingen
waarvoor je een hoop rente betaalt, en bijkomende incassokosten. Je
kunt hiervoor 24/7 inloggen op hun site. En wacht je te lang, dan dagen
ze je dus voor de rechter. Waar zij, zoals eerder gezegd, het volle
pond krijgen als jij niet komt. Kun je niet betalen, dan wordt
beslag gelegd. Hoop er maar niet op dat hier enige coulance wordt
betracht… sommige schuldenaren zitten oneindig lang aan
terugbetaling vast.’
Aanmaning of dwangbevel
Mindercasso
wordt
dagelijks door wanhopige mensen benaderd over uit de hand gelopen
schuldenzaken. ‘Het opvallende is,’ zegt
Sébert Jacobs,
‘dat ze
negen van de tien keer niet weten waar ze staan. Wat heb je ontvangen,
is altijd het eerste dat ik vraag. Gaat het om een aanmaning, een
dagvaarding, een vonnis of een dwangbevel? Is het van de overheid? Van
een incassobureau? Een schuldopkoper? En dan: herken je het bedrag dat
wordt genoemd? Ben je het ermee eens? Is de factuur of een deel ervan
misschien al betaald? Wanneer heb je eerder een aanmaning gehad? Is de
verjaringstermijn voor de vordering niet toevallig al verstreken? Welke
kosten zijn doorberekend? Enzovoort.’
‘Er gaat veel fout,’ merkt Jacobs. ‘En
daarom is het
ook zo belangrijk om er bovenop te zitten.’
Wat
heb je
ontvangen,
is het eerste dat ik vraag. Is het van de overheid?
Van
een incassobureau? Een schuldopkoper? Dan: herken je het bedrag? Ben je
het ermee eens? Is de factuur of een deel ervan
misschien al betaald? Wanneer heb je eerder een aanmaning gehad? Is de
verjaringstermijn niet verstreken? Welke
kosten zijn doorberekend?
Massa is kassa
Een kentering in de wereld van schuld
en incasso is ondertussen wel voelbaar, mede door corona en de snel
groeiende schuldenberg. Schuldeisers, incassobureaus en
deurwaarders zien de problemen en lopen tegen de grenzen van hun
capaciteiten aan. Aangespoord door gemeenten zijn schuldeisers meer met
elkaar gaan
samenwerken om het beschikbare geld eerlijker te verdelen. Toch
doen schuldopkopers nog steeds goede zaken. Voor hen geldt:
massa
is kassa.
Sébert Jacobs maakt zich geen illusies. Waar mensen kunnen
profiteren van het leed van anderen, zal dit ook gebeuren.
‘Maar
we kunnen het speelveld wel eerlijker verdelen,' denkt hij. Zijn
oproep:
'Heb je schulden en kom je er niet uit? Blijf wakker, laat het niet
lopen. Ga naar het Juridisch Loket, neem contact op met een sociaal
raadslid van de gemeente of mail ons. Je weet nooit, misschien valt het
mee. Komt het toch tot een rechtszaak, zoek dan een sociaal advocaat om
je bij te staan, en voer vooral inhoudelijk verweer. Wat zeker is, is
dat hoe meer werk schuldkopers van schuldenaren krijgen, hoe minder ze
aan een schulddossier verdienen en hoe minder aantrekkelijk het dus
voor hen wordt om op verstekvonnissen te speculeren.’
Het
Juridisch Loket,
Mindercasso en nog enkele andere partijen bieden gratis advies en
ondersteuning aan mensen met incasso- en schuldproblemen. Daarnaast
zijn er ook commerciële ondersteuners.
Ik heb dit stuk met hulp van Sébert geschreven uit interesse
en verontwaardiging.
Wilt u het verder brengen naar een platform dat meer lezers heeft,
graag.
Bel me even, of
mail
Naar het
overzicht
van de serie
Naar
welkom
Naar
portfolio
Naar
over mij
Tekstbureau
Yvonne van Osch
Binnenkadijk 117, 1018 ZE Amsterdam
opschrift@tip.nl | 06-37313100