logo albanieblog


50    Voskopojë, Vithkuq



De dag van mijn 62ste verjaardag (... wat? Wat is er gebeurd?): een vuur in de open haard van Herakli, onze gastheer van het robuuste hotel Bujtina Shkodrane (geen droge zone), die geruisloos beweegt met een capuchon op en zo snel dat je hem amper ziet.


shodranejet
Bujtina Shkodrane in Voskopojë


Vandaag gaan we op pad voor de kerkjes en de fresco's. Ik had de gemeente Korçë geschreven omdat ik gehoord had dat alle acht van de 42 overgebleven kerkjes dicht waren voor restauratie en die hadden me verzekerd dat er inmiddels twee weer waren geopend.


zz
Voskopojë in de ochtend, rechts het Mondriaanachtige gebouw van de toeristeninfo

k
Kaart van alle kerken (geschilderd door Spartak)


De Nicolaaskerk (Kisha e Shën Kollit)
De eerste is praktisch bij ons om de hoek, de Nicolaaskerk (Kisha e Shën Kollit), een 18de-eeuwse kerk met voorportaal en toren, met fresco's van binnen door meesterschilder David Selenica en zijn leerlingen Kostandin en Kristo en van buiten door de Zografi broers. De kerk is gesloten, maar gelukkig, we kunnen een telefoonnummer bellen en krijgen meteen een reactie.

Vijf minuten later betreden we het binnenterrein in gezelschap van onze gids Spartak Kasuli. Ik weet niet wat ik zie: een geweldige rijkdom van kleuren over de hele lengte van de gallerij. Wat een geluk dat we naar binnen kunnen. En we blijken nog eens de beste persoon te hebben getroffen ook, want Spartak is zelf schilder en verantwoordelijk voor de restauratie van de fresco's, die ernstig beschadigd zijn door barbaren in de tijd dat de kerk diende als militair depot.


ns
Exterieur van de Sint Nicolaaskerk


Ei, tempura en kevers
Het eerste dat moest gebeuren is vochtschade herstellen, de fresco's schoonmaken en open plekken met pleister vullen. Vervolgens maakt hij de kleuren met traditionele grondstoffen zoals ei, tempura en kevers. Alleen waar de tekening geen twijfel heeft, kleurt hij de lege plekken in, kapotte gezichten laat hij kapot.


s
Spartak bij zijn eigen restauratiewerk. Met dit stuk is hij met een helper drie maanden bezig geweest

bb
Links de gallerij, rechts de preekstoel (aan de andere kant is een rijkbewerkte houten preekstoel alleen voor de hoogste priester)


Samen met ons is een orthodoxe priester na een handdruk naar binnen gegaan. We mogen officieel geen foto's maken, maar krijgen speciale toestemming van Spartak, als ik maar achter een pilaar blijf staan zodat de priester het niet ziet.

Spartak vindt het wel leuk dat wij zo belangstellend zijn en vertelt veel, ook over het niet al te cultuurondersteunende overheidsbeleid. Voor het geld hoeft hij het werk aan de kerkjes niet te doen, want zijn eigen schilderijen verkopen heel goed, zelfs tot in de VS. Hij had indertijd trouwens nog les gehad van Edi Rama, de premier die ook kunstenaar is.

De kerk van de heilige Athanasius
We lopen over de straten van witte keien (niet geschikt voor naaldhakken en rollators) naar het andere pronkstuk, de Kerk van de heilige Athanasius (Kisha e Shen Thanasit), waar we in 2018 ook waren geweest maar niet binnen mochten. Een tafereel van de Apocalyps in de gallerij siert het begin van hoofdstuk 3 van mijn boek. Het is onveranderd.

Ook hier was het eerste het herstellen van het lekkende dak en de ergste aardbevingsschade. Nu zwaait de deur open en staan we midden in het Bijbelse stripboek, waarin de riek en de roede wederom niet worden gespaard. Spartak vertelt over het bewerken van de gewelven en hoe moeilijk het was. Kreeg je geen pijn? vraagt Jet. Schei uit, zegt hij, overal!


th
Exterieur van de prachtige Kisha e Shën Thanasit

kj
Familiewapen van een van de financiers (volgens Spartak), rechts de schildering van een van de bogen in de exonarthex

j
Van de iPhone van Jet

n
Flipje van de Betuwe

b

rm
Mooie heldere beschildering van een van de kozijnen, rechts kogelgaten?


Beren op de weg
We willen een heel stuk gaan lopen, bijvoorbeeld naar het noorden, langs Hotel Akademia naar Shipskë. Ik zou het niet doen, zegt Spartak, alleen jullie twee. Er zitten beren, en die honden van de herders zijn ook niet te vertrouwen. Zelf heeft hij oog in oog gestaan met een beer en twee jongen, vertelt hij, in de herfst en in the middle of the street. Hij is als verstijfd blijven staan, toen zijn ze weggegaan.

Volgens Spartak moet je met een groep zijn van minstens vijf, voor je veiligheid. We kunnen het haast niet geloven, maar willen het lot toch maar niet tarten, dus besluiten naar Vithkuq te gaan, indertijd ook een zeer belangrijke plaats met mooie kerken.

Vithkuq, nieuwe schatten
Wat een goed besluit. De weg, een stuk langs de SH75 waar we zulke goede herinneringen aan hebben en dan door de bergen, is prachtig, heel afwisselend met stukken grazige vlakte en zelfs een meer (natuurlijk?).
Het stadje spreidt zich in drie delen tussen de heuvels uit en is vol leven, zo blijkt wel.


vm
Jong en oud in Vithkuq

n
Vithkuq

w
Opslagplaats voor hooi en mais


Onze eerste bezoek is aan de Sint Michaelskerk (Kisha e Shën Mëhillit). We bellen Spartak en na een tijdje komt er een mevrouw met de sleutel. Ze heet Marietta, een vlot type bij wie we later nog koffie gaan drinken en allebei een bak honing krijgen voorgezet. De kerk lijkt erg op de andere kerken, wonderschoon, en bovendien loop ik nog steeds achter en zitten we nu ergens langs de Devoll met alweer nieuwe verhalen en heb ik honger (Jet niet, die had nog die pizza) dus ik hou het kort en zeg het met plaatjes.


b
De prachtige Sint Michaelskerk

bj

nk

kn
Links een voorloper van de klapstoel, rechts de preekstoel

bj
De deur naar het koor (alleen voor wie gedoopt is), in originele uitvoering

k
Goed gedaan Zorgrafi broers!

mv
Bij Marietta thuis en bij de buren


Het Sint Pieter- en Paulklooster (Manastiri i Pjetër dhe Pavël)
Van de andere, de Sint Joriskerk (? Kisha e Shën Gjergjit) heb ik geen foto's. We nemen afscheid van Marietta en lopen nog het hele eind omhoog naar het Sint Pieterklooster, waarvan Poli had gezegd dat de fresco's niet onder doen voor die in de Sixtijnse kapel. We weten dat we niet naar binnen kunnen vanwege restauratie maar vinden het toch te gek om daar in die schitterende heuvels naar boven te lopen en de directe omgeving is geweldig.


nn
Het pad naar Voskopojë en het Sint Pieterklooster

klooster
Uitzicht onderweg naar het Sint Pieterklooster

b
Die is dus dicht

g
De lusthof achter het klooster

j
Achter het klooster

j
Het meer onderweg


Terug daarna alweer bij het ondergaan van de zon naar ons eigen stadje over de asfalthel van de SH63, nog een sallate turschi bij George en zo komt zonder kotsen, wat twee jaar terug wel overvloedig gebeurde, een einde aan een heel mooie verjaardag.




Door naar 51
Terug naar het overzicht




Heb je vragen, opmerkingen, tips? Mail!
Wil je meer weten over mijn andere werk? Ga naar de homepage van mijn site



Tekstbureau Yvonne van Osch
Binnenkadijk 117, 1018 ZE Amsterdam
opschrift@tip.nl | 06-37313100